Baadhi ya Watendaji wa Benki Kuu ya Tanzania { BOT } pamoja na Wajumbe wa Baraza la Wawakilishi wakifuatilia michango na maswali mbali mbali yaliyokuwa yakiulizwa na baadhi ya Wajumbe hao kwenye kwenye semina hiyo. Picha na Hassan Issa – OMPR – ZNZ.
Press Release:-
Makamu wa
Pili wa Rais wa Zanzibar Balozi Seif Ali Iddi alisema kwamba thamani ya
shilingi ya Tanzania dhidi ya Dola ya Kimarekani huathirika mara kwa mara
kutokana na Taifa kutegemea kuagiza bidhaa zaidi kutoka nje badala ya bidhaa
hizo kuzalishwa na makampuni ya hapa nchini
Alisema
nyingi ya biadhaa zinazoingizwa Nchini huagizwa kwa fedha za kigeni, hususan
Dola za Kimarekani na kuuzwa kwa fedha za Kitanzania jambo ambalo hushajiisha
uingizaji zaidi wa bidhaa na huduma kutoka nje.
Balozi Seif
Ali Iddid alisema hayo wakati akiifungua Semina ya siku moja ya Wajumbe wa
Baraza la Wawakilishi juu ya mwenendo wa Sarafu ya Tanzania dhidi ya Dola ya
Marekani iliyofanyika katika Ukumbi wa juu wa Baraza la Wawakilishi Mbweni nje
kidogo ya Mji wa Zanzibar.
Alisema
athari ya kuteremka kwa thamani ya sarafu ya Shilingi ya Tanzania hasa katika
kipindi cha hivi karibuni imekuwa kubwa zaidi kuliko faida yake na kupelekea kuzuka kwa malalamiko
kwa Wananchi waliowengi hasa wafanyabiashara kutokana na kubadilika sana
kiwango cha sarafu hiyo dhidi ya Dola.
Balozi Seif
alieleza kwamba kiwango cha ubadilishaji wa fedha kimekuwa ni mojawapo ya
kubebea mfuko wa bei nchini ikishuhudiwa kupanda kwa bei za bidhaa zikiwemo
zile zinazotengenezwa hapa nchini
ikitwaja sababu kubwa ni mwenendo wa thamani ya shilingi dhidi ya dola.
“ Hivi
karibuni tumeshuhudia kupanda kwa bei za bidhaa, zikikwemo zinazotengenezwa na
kuzalishwa humu humu nchini sababu inayotajwakuwa ni mwenendo wa thamani ya shilingi dhidi ya
Dola ya Kimarekani “. Alisema Balozi Seif.
Makamu wa
Pili wa Rais wa Zanzibar alishauri kwamba ili kukabiliana na changamoto hiyo ya
kuyumba kwa Thamani ya Shilingi ya Kitanzania umefika wakati kwa Wafanyabiashara
na wawekezaji wa sekta ya Viwanda wajitahidi kuongeza uzalishaji kwa kutumia
rasilmali za ndani ili kudhibiti mfumko huo.
Mapema Naibu
Gavana wa Benki Kuu ya Tanzania Bwana Juma Hassan Reli alisema Fedha za Kigeni
ziliadimika Nchini Tanzania katika miaka ya 80 kutokana na udhibiti wa fedha
hizo kusimamiwa na Benki Kuu ya Tanzania chini ya Sheria ya kudhibiti fedha za
kigeni ya mwaka 1965.
Bwana Juma
Reli alisema hali hiyo ilifungua mianya ya rushwa hasa kwa wale waliopewa
dhamana ya kusimamia upatikanaji wa fedha za kigeni kwa bei rasmi ambayo katika miaka ya kati ya
1967 - 1984 Dola moja ya Kimarekani ilibadilishwa kati ya shilingi 7.14 hadi
shilingi 8.13 za Kitanzania.
Alisema
mfumo huo pia ulichochea utoroshwaji wa mitaji kupelekwa nje ya nchi kwani
Watanzani walio wengi wakipata fedha za kigeni kwa kutumia njia mbali mbali walishawishika kuzitunza
fedha hizo katika Mabenki ya nje ya nchi ili kukwepa sheria.
Ili
kuondokana na changamoto hizo Naibu Gavana wa Benki Kuu ya Tanzania alieleza
kwamba Serikali ilifanya mageuzi kupitia sheria ya fedha za Kigeni
iliyopitishwa na Bunge la Jamuhuri ya Muungano wa Tanzania ya mwaka 1992 ambayo
inamruhusu mtu yeyote kumiliki kiasi chochote cha fedha za kigeni au dhahabu
ghafi hapa Nchini.
Alisema Wananchi
hivi sasa wana haki ya kununua na kuuza fedha za kigeni kwenye maduka ya
kubadilishia fedha pamoja na kuwa na akaunti ya fedha hizo katika mabenki ya
Biashara, jukumu la Benki Kuu likibakia kuhakikisha kuwa soko la fedha
linaanzishwa na kuendeshwa kwa nguvu za soko.
Bwana Reli
alifafanua wazi kwamba soko liliopo sasa la fedha za kigeni linaendelea kukua ambapo ndio msingi mkuu wa kuweka thamani ya
shilingi ya Tanzania baada ya kuanzishwa
na Benki Kuu ya Tanzania mwaka 1994.
Akitoa Mada
kwenye Semina juu ya mwenendo wa Sarafu ya Tanzania dhidi ya Dola ya Marekani Mkurugenzi
wa Sera za Kiuchumi na Utafiti wa Benki Kuu ya Tanzania Dr. Masawe Joseph alisema
sarafu ya Fedha ya Tanzania imeachwa
kwenye soko ili kuiwezesha iende
sambamba na masoko mengine ya Sarafu Ulimwenguni.
Dr. Masawe
alisema mwenendo wa Shilingi ya Tanzania imeshuka thamani na kuufanya mfumko wa
Bei Nchini kufikia asilimia 5.4% ikilinganishwa na Mataifa mengine Duniani
zikiwemo baadhi ya Nchi za Bara la Afrika ambazo mfumko wao uko chini ya
asilimia 3%.
Mkurugenzi
wa Sera za Kiuchumi na Utafiti wa Benki Kuu ya Tanzania alifafanua kwamba upungufu wa mapato yanayotokana na
bidhaa ya dhahabu na bidhaa nyengine asilia umefidiwa kwa kiasi kikubwa
kutokana na kuongezeka kwa bidhaa za viwanda zinazozalishwa na kusafirishwa nje
ya Nchi.
Alisema
fidia hiyo imeifanya sekta ya Viwanda kukua na kukusanya mapato ya zaidi ya
Dola za Kimarekani Elfu Moja kwa sasa kutoka Dola Mia Nane mwaka uliopita
ikitanguliwa na Sekta ya Utalii ambayo kwa sasa inashikilia nambari Moja katika
kuchangia pato la Taifa.
“ Lazima
tuangalie hiyo shilingi ilipo kwa wakati husika ni mahala pake pazuri bila ya
kuathiri pande zote zinazohusika kati ya wakusanyaji, wauzaji na watumiaji “.
Alifafanua Mkurugenzi huyo wa Sera za Kiuchumi na Utafiti wa Benki Kuu ya
Tanzania.
Dr. Masawe
alieleza kwamba ni vyema ukawepo uwiano baina ya kushuka na kupanda kwa sarafu
ya shilingi kwa vile pande zote husika zina hasara na kunufaika pia, lakini cha kuzingatia zaidi ni udhibiti makini
wa mambo hayo ya kupanda na kushuka.
Wakichangia
mada ya mwenendo wa thamani ya shilingi ya Tanzania iliyotolewa na Mkurugenzi
wa Sera za Kiuchumi na Utafiti wa Benki Kuu ya Tanzania Dr. Masawe Joseph,
baadhi ya Wajumbe wa Baraza la Wawakilishi
walisema uchumi wa Zanzibar unastahiki kuangaliwa kwa makini kulingana
na mazingira yake ili kujieusha na matatizo yanayotokana na kushuka kwa sarafu
ya Tanzania.
Wajumbe hao
walisema mazingira ya Zanzibar yanategemea uchumi wa bidhaa chache
ikilinganishwa na ule wa Tanzania Bara kiasi kwamba maisha ya wananchi walio
wengi Visiwani yanategemea Kilimo
ambacho bado hakijawa na nguvu za kuwafanya wawe na uwezo wa kusafirisha kwa
lengo la kupata uchumi imara.
Waliushauri
Uongozi wa Benki Kuu ya Tanzania kuyaangalia mashirikia na Taasisi za Kiuchumi
Nchini katika kuziwezesha wakati inapotokea hali au mazingira ya kuporomoka kwa
sarafu ya shilingi ya Tanzania kwenye soko la Dunia.
Walifahamisha
kwamba yao mashirika na Taasisi zisizopungua 90 Tanzania Bara ambazo ziliwahi kupewa
nguvu ya uwezeshaji na Benki Kuu ya Tanzania katika kujiendesha wakati wa
kuporomoka kwa soko la Sarafu Ulimwenguni miaka michache iliyoita.
Walieleza
kwamba uimarishaji wa Mashirika na Taasisi za ndani ya Nchi utaongeza ufanisi
sambamba na kuwapunguzia ukali wa maisha wafanyakazi wa Taasisi za umma na hata
binafsi ambao ndani ya miezi mitatu iliyopita wameshindwa kukidhi mahitaji yao
kutokana na kushuka kwa thamani ya shilingi.
Wawakilishi
hao wameishauri Benki Kuu ya Tanzania kuangalia mazingira ya matumizi ya fedha
ya kigeni kama Yuan ya Jamuhuri ya Watu
wa china kutokana na wafanyabiasha wengi wa Tanzania kwa zaidi ya asilimia 75% kuendesha
biashara zao katika soko la China.
